Là Sống… Hay Chỉ Đang Tồn Tại?


Mỗi cá nhân hợp thành tập thể rồi hình thành xã hội – đặt ra quy chuẩn – luật lệ đúng sai – Bằng cách đó chính chúng ta tạo ra dòng chảy cuộc sống và để nó cuốn lấy ta và những thế hệ khác ở tương lai. Đó là cách chúng ta gọi tên “cuộc sống” và cho như vậy là đang sống.

Một đêm, ngồi chat với đứa em gái, con bé than thở về những lo toan, quan niệm xã hội ràng buộc một con người… phải sống sao để vừa lòng tất cả. Về áp lực công việc, gia đình… rồi chuyện tình yêu cứ đến cứ đi… Rồi con bé hỏi: Làm sao để thay đổi được tất cả? Làm sao để cuộc sống trở nên thoải mái hơn, dễ chịu hơn hiện tại?

Câu hỏi làm tôi nhớ đến chuyện gần đây, một cô bạn ở vùng quê cũng than thở về cuộc sống sau hôn nhân. Cô không còn là mình của trước đây, tự do thực hiện các ước mơ mà phải gò bó theo khuôn khổ nề nếp để làm dâu. Chuyện lấy chồng là do để yên lòng cha mẹ, anh chồng cưng vợ như gà mái ấp con không cho đi làm chỉ ở nhà làm nội trợ và sinh con… cuộc sống mà bao người nhìn vào đều khen cô tốt số. Thế nhưng, với cô đó là sống cho người khác… vì người khác và để đúng theo quan niệm xã hội đặt ra cho một người phụ nữ.

Tôi tự hỏi cuộc sống thời đại này có phải là quá khó để những người trẻ ngày nay luôn cảm thấy bị áp lực, khó để hòa nhập và theo đuổi nếu luôn cảm thấy bế tắc? Có phải đó là đầu mối của những nguyên nhân khiến giới trẻ dẫn đến tuyệt vọng và tự tử? Cái chết hoặc sự trốn chạy… cả cô bạn và đứa em tôi đều nghĩ đến điều đó.

Lúc đó, tôi trả lời con bé rằng:

Thị phi là một phần của cuộc sống, anh chỉ ra cho em một điểm… còn hiểu thế nào thì tùy – xuyên suốt lịch sử nhân loại chưa từng có người nào và cả hàng thánh nhân không có ít nhất 1 kẻ ganh ghét.

Đôi khi chúng ta biết điều đó, nhưng hiểu nó lại là cả một quá trình và để sống cùng với sự thấu hiểu triết lý đó lại là chuyện khó hơn nữa. Cuộc sống là không dễ dàng nhưng cũng không hẳn quá khó để sống. Đó là nói về chuyện sống sao để vừa lòng mọi người. Nói về chuyện áp lực cuộc sống: công việc – gia đình – tình cảm… đó là do chúng ta bị ràng buộc.

Phải! Tất cả chúng ta bị ràng buộc bởi nhiều sợi dây vô hình ngay từ khi chúng ta chào đời.
Một đứa trẻ bị ràng buộc với xã hội, cuộc sống, gia đình ngay từ khi chào đời bằng một cái tên… cái tên này đi theo nó đến cuối cuộc đời. Nhìn nhận từ một khía cạnh khác, cái tên đó vốn không phải là của ta mà chỉ là 1 tên gọi được đặt ra để ràng buộc với cuộc sống và những mối nối quan hệ sau này.

Lớn lên một chút, ta bị ràng buộc vào dòng chảy văn hóa của từng đất nước, của từng xã hội khác nhau, từng môi trường sống khác nhau… ta phải đến trường để học, để hình thành nhân cách. Cái dòng chảy đó tiến xa hơn: đã học thì phải thành tài mới có tương lai và sự nghiệp… gọi nôm na là cuộc sống ổn định sau này.

Vậy là: do những sợi dây khác nhau ràng buộc mà tạo ra những con người với nhiều nhân cách khác nhau. Nói dễ hiều một chút thì do môi trường mà ta đã sống, văn hóa mà ta đã tiếp thu, cách ứng xử của người với người mà ta từng thấy, tư tưởng của những người mà ta từng tiếp xúc sẽ tạo nên một cá tính khác nhau trong mỗi con người…

Và mỗi bản thể đó hàng ngày vẫn tương tác với nhau tạo ra cái ngược lại là thế giới. Chia nhỏ thế giới này thì được nhiều hình thái xã hội, chia nhỏ xã hội ta được nhiều gia đình. Cách mà mỗi cá nhân trong gia đình đó sống lại bị chính những quan niệm – giá trị  – lề lối của phần lớn những tập thể cá nhân khác đặt ra… và theo cách nào đó nó nó thấm vào tiềm thức của ta dưới nhiều tên gọi mỹ miễu khác nhau.. nhưng gọi tên theo sự thật đó là bị áp đặt tư tưởng của các thế hệ trước… các thế hệ đã nhiều năm… có thể  nhiều trăm năm, ngàn năm trước.

Mỗi cá nhân hợp thành tập thể rồi hình thành xã hội – đặt ra quy chuẩn – luật lệ đúng sai – Bằng cách đó chính chúng ta tạo ra dòng chảy cuộc sống và để nó cuốn lấy ta và những thế hệ khác ở tương lai. Đó là cách chúng ta gọi tên “cuộc sống” và cho như vậy là đang sống.

Vậy… nếu như ngày từ đầu chúng ta đến với cuộc sống này mà không bị ràng buộc bởi một cái tên, bởi những quy củ – các mối quan hệ gia đình – các quan niệm xã hội thì:

Ta là ai trong thế giới này?

Chúng ta bị ràng buộc ngay từ khi sinh, nhưng chúng ta hoàn toàn có quyền lựa chọn riêng. Sao không lựa chọn là chính mình – sống theo ý thích của mình vì ta có quyền chọn lựa để thoát ra nó.

Nếu chọn cái chết để giải quyết, hãy suy nghĩ và tưởng tượng ra sau cái chết của mình… mọi việc diễn ra như thế nào? Mặt khác: chết có phải là sự từ bỏ những người thân hiện tại – những mối quan hệ – từ bỏ cuộc sống cũ. Vậy nếu sống mà có thể thay đổi sao không làm mà phải tìm đến cái chết.. hay vì chính chúng ta quá nhút nhát để được là chính mình? Không dám bức phá để bơi ngược dòng mà cứ luôn để dòng nước cuốn đi rồi than thở…

Trong hoàn cảnh đó tôi ủng hộ sự trốn chạy. Trước hết là để mình sống một cuộc sống khác, một cuộc đời mới. Làm quen với những con người mới và có thêm thời gian chính chắn  để một ngày quay về đối mặt với nổi ám ảnh của mình giờ đã là quá khứ.

Tôi cũng chợt nhận ra vì sao tôi thích mình là hình ảnh của gió, bởi chẳng có 1 ràng buộc nào quanh nó. Ngày xưa, tuổi thơ tôi thích là cánh diều nhưng rồi nhận ra con diều bị ràng buộc bởi sợi dây. Tuổi 13 -18 , tôi thích hình ảnh kiêu hùng của con đại bàng.

Thích đến nỗi hình ảnh đó đi vào trong truyện của tôi (Codark) với hai con vật biểu trưng là đại bàng và sư tử. Nhưng rồi trưởng thành, tôi lại thấy thật ra con đại bàng không muốn bay như người ta vẫn luôn nói: tự do như một cánh chim. Với tôi con đại bàng không có tự do bởi lẻ: nó phải bay để săn mồi. Với nó chỉ có: Bay lên hay là chết!

Do đó tôi là gió, và đến giờ vẫn chưa tìm ra điều gì giữ chân và ràng buộc được nó… tình yêu chăng… còn mơ hồ quá.

Và trong khi đang viết cái bài này, tôi chợt nhớ đến 2 bài viết sưu tầm mà mình đã đăng từ rất lâu… lúc còn là Admin của diễn đàn cũ và cũng có chút tương tự nội dung. Cũng hay nếu post lại để chia sẽ. Bài viết nêu ra câu hỏi mà tôi rất thích:

Bạn đang sống hay đang tồn tại?

Henry Long Nguyen

______________________

Đặt Tên Cho Cuộc Sống

Hồi nhỏ thường hỏi mẹ… tại sao “con cá” lại tên là “con cá” mà không kêu là “con chim”… tại sao “cà rem” lại kêu là “cà rem” mà không kêu là “cái nồi”… ti tỉ những thứ khác…
Lớn hơn một chút lại hỏi tại sao người ta lại gọi bọn con là “nhi đồng” mà không phải là “nhi sắt”… tại sao lại là “hun nhau” mà không phải là “nếm môi”.

Rồi đến ngay tận bây giờ… lúc viết cái entry này… thì vẫn nghĩ… tại sao “con chuột” không gọi là “con giun” hay “nỗi nhớ” không gọi là “heo hút” .

Để trả lời những câu hỏi đó thì mẹ vẫn nói: tại tên nó là vậy thì người ta gọi là vậy.

Thế mình muốn nghĩ khác thì sao…

Con muốn đặt tên mặt trời là [mặt đất] đấy
Con muốn đặt tên mặt đất là [cái nôi]
Con muốn đặt tên mẹ là [mầm sống]
Con muốn đặt tên tình yêu là [mắt xích]
Con muốn đặt tên nỗi đau là [phù phiếm]

Con thật lòng muốn phá ra khỏi cái khuôn phép đấy mẹ à… như hôm nay… con đã nhìn lên mặt đất” đón nắng… nhìn xuống “cái nôi” để thấy bóng mình… “Mầm sống” có biết là con khao khát “mắt xích” như thế nào để rồi cuộc sống con chỉ còn là “phù phiếm”.

Một điều nữa… “mầm sống” của con à… nếu được đặt lại tên mình… con muốn mình tên là “Ngày Mai” vì ngày mai của con sẽ mang lại hy vọng… mang lại ước mơ… mang lại tình yêu và hạnh phúc cho con.

Con đã và đang cảm nhận cuộc sống theo cách của riêng mình… nếu có ai hỏi con điều con tự hào nhất về bản thân mình… thì đó chính là… con đã dám đặt tên cuộc sống theo cách mà con muốn.

Sống và tồn tại…

Nhìn xa thì cuộc đời là hài kịch, nhìn gần thì cuộc đời là bi kịch…

Có bao giờ bạn đặt câu hỏi: Bạn đang sống hay đang tồn tại? Còn mình, câu hỏi đó đã ám ảnh mình từ khi mình nhận thức được mình là một thực thể trong cuộc sống này…

Nhiều khi thấy mình đang sống. Đó là khi mình nhìn những đứa trẻ nhiễm HIV nô đùa vô tư trong làng SOS Gò Vấp, nhìn những giọt nước mắt nóng hổi của những người dân vừa nhận những phần quà nhỏ nhoi từ những sinh viên tình nguyện. Mình sống, là khi báo với má “Con đậu đại học rồi”, là khi đem bằng đại học về báo cáo đã thành công. Tôi sống, là khi tôi có cảm xúc khi nghe một bài hát hay, khi có những thành công nho nhỏ trong công việc, với cái gật đầu hài lòng của sếp…

Nhiều khi cũng thấy mình đang tồn tại. Khi chạy xe ngoài đường, tôi không biết sao mình lại chạy con đường này, mình đang đi đâu, về đâu? Công việc này sẽ dẫn ta về đâu? Phương hướng là gì? Khi mình bước ra khỏi phòng phỏng vấn, ước gì được quay lại trả lời câu hỏi khi nãy. Tôi tồn tại, khi tôi không lo lắng được gì cho gia đình, mà chỉ biết lo cho mình như một điều hiển nhiên. Tôi không biết 10 năm nữa, 20 năm nữa mình đang là ai? Mình đang làm gì và mình như thế nào? Hay mình đã chết, hay sống vật vờ như con thiêu thân? Khi tôi làm những điều khờ khạo với những con người lạ lẫm, khi tôi yêu một ánh mắt điên dại không dành cho mình, không bao giờ…

Có những người rất thông minh sống trong thế giới này vì họ luôn biết cách làm chủ thế giới. Bản thân tôi luôn muốn làm được điều đó, để hiểu ý nghĩa thật sự của cuộc sống, vì mỗi ngày qua là một sự cố gắng như một món quà mà không có lại được. Những ngày đã sống đang dài ra chính là tuổi đời đang ngắn lại. Sống lâu đã gọi là sống chưa? Hay chỉ là đã tồn tại trong thời gian dài, ngủ im trong khi thế giới ngoài kia đang thức?

Con người ít ai tự nhận mình đang tồn tại. Tôi có những người bạn, không có nghề nghiệp, không có tiền, không có học vấn, không có gia đình… Mỗi người có một thứ, hai thứ, ba thứ… trong số đó. Và chỉ trông chờ vào những đồng tiền của ba má, của những người quan tâm, trông chờ vào một vận may để thay đổi cuộc đời. Nhiều khi tôi tự hỏi tại sao. Nhưng nhìn thấy họ vui, thì chấp nhận vậy như một điều hiển nhiên. Tại sao lại quá bận tâm trong khi mình đã ra gì đâu? Họ vẫn vui vẻ đấy thôi. Đi với nhau, vui là được rồi. Khuyên bảo nhau nhiều làm gì, đó cũng chẳng phải là sở thích của mình. Họ bảo họ đang sống, và sống một cách vui vẻ. Vậy đấy…

Bản thân con người không ai hoàn hảo. Vấn đề cốt lõi là biết mình là ai và đứng đâu trong thế giới rộng lớn này. Mình lại là một con người đa mang, nên không khi nào ngừng suy nghĩ xem mình đang là ai và sẽ trôi về đâu? Sống và tồn tại, mình đang đứng ở khoảnh khắc nào? Tại sao chúng ta lại phải sống thế này ngày qua ngày? Tại sao chúng ta không có cách giải thoát tốt nhất? Hay bản thân mỗi con người trong thế giới này đều tồn tại mà không biết mình đang tồn tại?

Bản thân tôi, mỗi ngày qua luôn canh cánh câu hỏi: Mình đang sống hay tồn tại? Để chi? Để nhắc nhở mình không được vô cảm, không được làm những việc vô nghĩa và luôn luôn biết yêu thương…

Còn bạn, thấy mình đã sống chưa? Hay chỉ đang tồn tại ngày qua ngày?…

© 2011 – 2015, https:. Luôn Tôn Trọng và Bảo Hộ mọi Tác Quyền như một lời cảm ơn!


Viết một bình luận...

26 thoughts on “Là Sống… Hay Chỉ Đang Tồn Tại?

  • Bồ Công Anh

    em thích tất cả các bài viết của anh. em cũng thích gió lắm , thích một cách mơ hồ gì gì đó k bit nữa. doc bài viết nay mới ngộ ra nó là thứ tự do nhất . cha ! anh viết hay thật . Làm người dọc chỉ muốn thốt nên một lời đông tình or nhận xét . anh viết thêm nhìu nhìu vào nhé!

  • Nga Nguyen

    Đọc các bài viết của anh mà thấy ngưỡng mộ anh quá! Nội dung mỗi bài viết mang lại rất nhiều giá trị cho bản thân em. Cảm ơn anh nhiều lắm ạ. Mong anh sẽ tiếp tục duy trì và cho ra đời những bài viết có giá trị nữa. Chỉ với từng ấy ngôn từ, em biết anh đang sống đấy 🙂